İşitme testi, işitme kaybının olup olmadığını, bir veya her iki kulağın da etkilenip etkilenmediğini, işitme kaybının türünü, işitme kaybının derecesini, işitme kaybının tıbbi olarak veya işitme teknolojisiyle (örneğin işitme cihazları, koklear implantlar ve yardımcı teknoloji) tedavi edilip edilemeyeceğini ve bu işitme kaybının çocuğunuzu ve onun iletişim becerisini etkileyip etkilemeyeceğini belirlemeye yardımcı olur.
Farklı işitme testi türleri
İşitme taramaları
İşitme taraması genellikle sadece bir çocuğun işitmesinin normal bir seviyede olmadığını gösterir. Tarama prosedürleri hızlı, güvenilir ve ağrısızdır. Çocuk tarama testini geçemezse daha ayrıntılı bir değerlendirme için sevk edilir.
Objektif işitme testleri
Bu testler, çocuğunuzun, bir sesi duyduğunda yanıt vermesini veya katılmasını gerektirmez. Bu testler genellikle bebekler ve küçük çocuklar, gelişim bozukluğu olan çocuklar, işbirliğinde bulunmayan çocuklarda, diğer testlerin tutarlı veya güvenilir olmadığı durumlarda ve davranışsal testleri doğrulamak için kullanılır.
- İşitsel Beyin Sapı Yanıtı (ABR) – Kulaklıkla kulaklara ses verilir ve seslere verilen yanıt kaydedilir. Bu kayıtlar analiz edilir ve işitme hassasiyetinin bir değerlendirmesi yapılır.
- Otoakustik Emisyonlar (OAE'ler) – OAE'ler, işitme organı (koklea) içerisindeki işitme kıllarının fonksiyonu hakkında bilgi sağlar. Küçük bir uç ile kulağa ses gönderilir ve kokleadan gelen ses yanıtı mikrofonla kaydedilir.
- Timpanometri – Bu test türü kulak zarı ve orta kulağın ne kadar iyi çalıştığı konusunda bilgi sunar. Kulağa hafif bir hava üflenir ve hava basıncındaki değişikliğe yanıt olarak kulak zarının hareket miktarı kaydedilir. Bu test kulak zarında bir delik olup olmadığını veya orta kulakta sıvı olup olmadığını belirlemeye yardımcı olabilir.
Davranışsal işitme testleri
Davranışsal testler çocuğunuzun farklı perdelerdeki sesleri nasıl işittiği ve onlara nasıl yanıt verdiğine ilişkin bilgi sağlar. Sesler kulaklık veya hoparlörler yoluyla verilir. Odyolog çocuğunuzun verilen en yumuşak seslere yanıtlarını inceler ve kaydeder ve bunları odyogram adlı bir grafik üzerinde gösterir.
İşitme kaybının ölçülmesi
Ses, "frekans" adı verilen farklı perdelerde ve "yoğunluk" adı verilen farklı ses yüksekliği seviyelerinde meydana gelir. Frekansın ölçüm birimi Hertz (Hz), yoğunluğun ölçüm birimi ise desibeldir (dB). Duyduğumuz ses perdesi aralığı düşük (250 Hz) ve yüksek frekansları (8000 Hz) içerir. Duyduğumuz yoğunluk aralığı 0 dB (çok yumuşak ses) ila 120 dB (çok yüksek ses) aralığındadır. İşitme testi, her bir ses perdesinde ne kadar yumuşak ses duyduğumuzun ölçümüdür.
Odyogram
İşitme testinin sonuçları odyogram adı verilen bir çizelgeye yazılır (çocuğunuzun işitmesinin görsel gösterimi). Çocuğunuzun duyabildiği en yumuşak sesler odyograma aktarılır. Sesler yumuşak veya yüksek olabilir ve alçak perdeli veya yüksek perdeli olabilir. Sesin hem yüksekliği hem de perdesi çizelgede gösterilir. Çok yumuşak sesler çizelgenin üst kısmında, çok yüksek sesler ise çizelgenin alt kısmında yer alır. Alçak ses perdeleri çizelgenin sol tarafında, yüksek ses perdeleri ise çizelgenin sağ tarafında yer alır.
İşitme kaybının dereceleri
İşitme kaybının derecesi, işitme kaybının şiddeti demektir. Çocuklar için işitme genellikle ortalama işitme seviyesi ile açıklanır.
- Normal aralık veya işitme kaybı yok: 0 ila 20 dB
- Hafif kayıp: 21 ila 40 dB
- Orta kayıp: 41 ila 65 dB
- Ciddi kayıp: 66 ila 90 dB
- İleri derecede kayıp: 91 dB veya daha yüksek
İşitme kaybı çoğu zaman konuşulanı anlama becerimizi etkiler. Özellikle /p/, /k/, /f/, /h/ ünsüzleri veya tüm /t/, /ş/ ve /s/ sesleri artık duyulmaz.
İşitme testleriyle ilgili yaygın sorulan sorular
Çocuğumun işitme testine neden ihtiyacı var?
Çocuğunuzun işitmesinin neden test edilmesi gerektiğinin birkaç farklı nedeni olabilir:
- Çocuğunuz yenidoğan işitme taramasını veya okul dönemi işitme taramasını geçememiştir
- Sizin, sevdiklerinizin veya çocuğunuzun öğretmeninin çocuğunuzun işitme güçlüğü yaşadığına veya direktifleri takip edemediğine ilişkin endişeleri vardır
- Çocuğunuz işitmekte zorlandığını ifade etmektedir
- Çocuğunuz kulak ameliyatı geçirmiştir
- Çocuğunuza işitmeyi etkileyebilecek bir tedavi başlatılmıştır
Çocuğumun işitme testine hangi sıklıkta girmesi gerekir?
Çocuğunuzun işitme durumu zamanla değişebilir. Bazı işitme kayıpları geçici ve tıbbi olarak iyileştirilebilirdir; bazı işitme kayıpları ise kalıcıdır. Ayrıca bazı işitme kayıplarının şiddeti değişebilirken (daha iyiye veya daha kötüye gidebilir) bazı işitme kayıpları zamanla aynı kalır. Bu nedenle çocuğun işitme durumuna ilişkin geçerli bir görüntü elde etmek amacıyla belirlenmiş işitme kaybı olan çocukların en az yılda bir kez işitme testine girmeleri tavsiye edilir. Çocuğunuz küçükse veya işitme testleri tamamlanmamışsa veya genel testler yapılmışsa bu yılda birden fazla kez işitme testi randevusu gerektirebilir.
Çocuğumuz işitme testini kim yürütecek?
Bebekler ve küçük çocuklarla çalışma konusunda eğitimli bir pediyatrik odyolog kapsamlı bir işitme değerlendirmesi yapacaktır. Değerlendirmenin sonuçlarını sizinle birlikte inceleyecek, sorularınızı cevaplayacak ve çocuğunuzun işitme kaybının değerlendirmesinde ve tedavisinde gerekliyse sonraki adımların neler olacağını açıklayacaktır.