Dzieci a ubytek słuchu
Niedosłuch dotyka 1-4 noworodków na 1000 urodzeń.1 Liczba ta zwiększy się jeśli do statystyk dołączymy dzieci z fluktuującym niedosłuchem (wynikającym z infekcji ucha) oraz z jednostronnym niedosłuchem.
Zdobywanie wiedzy na temat ubytków słuchu u dzieci to pierwszy krok wykonywany przez rodzica, w celu podjęcia jak najlepszych decyzji dotyczących przyszłości dziecka. Działanie na możliwe najwcześniejszym etapie życia dziecka jest niezwykle istotne.
Uszy są drzwiami do mózgu
Zazwyczaj myślimy, że słyszymy dzięki naszym uszom, ale tak naprawdę to mózg odpowiada za słyszenie2. Ucho wychwytuje fale dźwiękowe z otoczenia i przekazuje je do mózgu, gdzie informacje słuchowe są przetwarzane, a następnie nadawane jest im znaczenie. W takim sensie uszy można uważać za drzwi do mózgu, gdzie tak naprawdę odbywa się słyszenie.
U dzieci z ubytkiem słuchu problemem są „drzwi do mózgu”. Ubytek słuchu – lekki czy głęboki, jednostronny czy obustronny – sprawia, że dźwięk nie może przejść przez uszy, aby dotrzeć do mózgu.
Jak dźwięk dociera do mózgu – uszy
Uszy Twojego dziecka są wyjątkowe. Nawet prawe i lewe ucho różnią się od siebie kształtem i rozmiarem. Ucho składa się z trzech głównych części: ucha zewnętrznego, ucha środkowego i ucha wewnętrznego.
Fale dźwiękowe przychwytywane są przez ucho zewnętrzne, przechodzą przez przewód słuchowy i docierają do błony bębenkowej, powodując jej drgania. Drgania te przechodzą przez malutkie kosteczki w uchu środkowym, co pozwala zwiększyć głośność dźwięków przed przekazaniem ich do ucha wewnętrznego.
W uchu wewnętrznym znajdują się komórki rzęsate, które poruszają się i uwalniają substancję chemiczną, przekazując sygnał elektryczny do mózgu przez nerw słuchowy. Gdy sygnał ten dociera do mózgu, jest rozpoznawany przez niego jako konkretny dźwięk.3
Gdzie dźwięki zyskują znaczenie – mózg
W pierwszych latach życia rozwój mózgu to szybki i skomplikowany proces, a każde nowe doświadczenie odbierane przez zmysły powoduje tworzenie nowych szlaków neuronalnych i połączeń między neuronami. Szlaki te wzmacniane są przez powtarzanie. W przypadku zmysłu słuchu duże znaczenie w rozwoju mózgu ma powtarzanie słów i dźwięków.
Niedosłuch u dzieci – dlaczego wczesna interwencja ma znaczenie?
U dzieci z ubytkiem słuchu dźwięki nie docierają do mózgu w prawidłowy sposób. Dlatego dzieci z ubytkiem słuchu mają problem nie tylko ze słyszeniem, ale również z rozwijaniem połączeń neuronowych, które są fundamentem ich rozwoju. .
Utrata słuchu u niemowląt jest jeszcze bardziej nagląca, ponieważ słyszeć zaczynamy już na kilka tygodni przed urodzeniem.4 W konsekwencji noworodek z ubytkiem słuchu po urodzeniu traci tygodnie prawidłowego rozwoju neurologicznego, zatem szybkie działanie jest jeszcze pilniejsze.
Aparaty słuchowe dla dzieci
Technologie stosowane w urządzeniach takich jak aparaty słuchowe i mikrofony bezprzewodowe mają na celu dostarczenie informacji słuchowych do mózgu poprzez otworzenie zablokowanych „drzwi”. W takim sensie technologie wspomagające słyszenie mogą być rozumiane jako urządzenia odblokowujące zamknięte przejścia.
Dowiedz się więcej na temat aparatów słuchowych dla dzieci
Więzi tworzą się poprzez rozmowę
Wprowadzając dzieci z ubytkiem słuchu do świata rozmów, możemy pomóc im nawiązać więzi i rozwinąć umiejętności, dzięki którym będą mogły żyć pełnią życia i czerpać radość z zabawy, komunikacji, nauki, interakcji z innymi oraz z odnoszonych sukcesów.
Silne więzi pomagają dzieciom zrozumieć świat, wzmacniają strukturę mózgu, a także wspierają rozwój ich umiejętności komunikacyjnych i społecznych.5
Potęga „akcji i reakcji”
Angażujące obie strony interakcje i rozmowy stanowią podstawę dla tych istotnych relacji. Określa się je mianem „akcji i reakcji”. Sprawiają one, że dziecko rozwija się lepiej — odpowiadają za stymulację rozwoju połączeń neuronowych, kształtują strukturę mózgu i wspierają rozwój umiejętności komunikacyjnych oraz społecznych.1 Interakcje te pobudzają ciekawość dziecka i pomagają mu zrozumieć świat.
Liczy się zarówno ilość, jak i jakość
Liczba słów, które odbiera dziecko oraz częstotliwość wymiany zdań z jego udziałem wpływa na poziom aktywacji mózgu i stymuluje zwiększanie zasobu słownictwa, podnosi wydajność przetwarzania informacji oraz poprawia wyniki w nauce. 2,3 Aby rozwinąć umiejętności mówienia i rozumienia, dzieci potrzebują tysięcy godzin słuchania i możliwości zetknięcia się z milionami słów.2,4
Liczy się nie tylko liczba rozmów, ale też ich zróżnicowanie oraz złożoność używanego języka oraz to, jak dobrze dziecko słyszy wypowiadane zdania.5
Każda rozmowa ma znaczenie
1. Zwracaj uwagę na wysiłek, jaki podejmuje dziecko, by nawiązać kontakt, i odpowiednio na niego reaguj.
„Akcja” obejmuje wszelkie próby komunikacji, takie jak gaworzenie małego dziecka, wskazywanie palcem, czy zadawanie pytania „A dlaczego?” na późniejszych etapach rozwoju. „Reakcja” oznacza każdą stosowną odpowiedź, taką jak uśmiech, wyraz twarzy lub słowo. Gdy odpowiadasz na „akcję”, Twoje dziecko wie, że jego myśli i uczucia zostały usłyszane i zrozumiane.
2. Zadawaj dziecku pytania, a następnie poświęć czas na aktywne słuchanie.
Pytania zachęcają dzieci do aktywnego uczestnictwa. A kiedy starasz się aktywnie słuchać, utwierdzasz swoje dziecko w poczuciu własnej wartości i wzmacniasz więź między wami. Najwięcej korzyści z tych interakcji osiągniesz, używając bogatego i zróżnicowanego słownictwa oraz pobudzając wyobraźnię swojego dziecka poprzez zadawanie pytań.
3. Budowanie interakcji na zasadzie akcja-reakcja należy prowadzić codziennie.
Codzienne czynności to doskonała okazja do zwiększenia interakcji tego typu. Zaliczają się do nich na przykład zmienianie pieluch czy poranne spacery do szkoły. Rozmowy stają się wówczas naturalnym sposobem komunikacji, a Twoje dziecko bierze udział w znaczących interakcjach z otoczeniem przez cały dzień.
4. Upewnij się, że dziecko uczestniczy w rozmowie.
Dzięki temu, że za każdym razem umożliwiasz dziecku dostęp do wyraźnego, bogatego dźwięku, nie przegapi ono rozmów i nie straci okazji do budowania więzi. Twoje dziecko potrzebuje:
- Aparatów słuchowych założonych w godzinach aktywności
- Mikrofonu wykorzystującego technologię Roger podczas komunikacji w hałasie lub na odległość 6
Usunięcia rozpraszającego hałasu (np. wyłączenie radia, zamknięcie okna).